Fatih Camii

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imarethane (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır.

Tarihi

Bizans devrinde, caminin bulunduğu tepede I. Constantinus'un döneminde yapılan Havariyun kilisesi vardı. Bizans imparatorlarının bu tepede gömüldüğüne inanılır. Constantinus'un o zamanlar şehrin dışında kalan bu tepede gömüldüğü bilinmektedir. Fethin ardından bu bina Patrikhanr kilisesi olarak kullanulmıştı. Fatih Sultan Mehmet buraya cami ve külliye inşa etmek isteyince patrikhane Pammakaristos Manastırı'na taşındı.

Yapımına 1462 yılında başlanmış ve 1470 yılında tamamlanmıştır. Mimarı, Sinaüddin Yusuf bin Abdullah'tır (Atik Sinan). Cami 1509 İstanbul depreminde büyük hasar görmüş ve II. Bayezid döneminde onarılmıştır. 1766 yılında yaşanan bir depremden dolayı harabe haline geldiği için Sultan III. Mustafa, 1767 ve 1771 yılları arasında camiyi Mimar Mehmed Tahir Ağa'ya tamir ettirdi. Bu nedenle cami orijinal görünümünü kaybetmiştir. 29 Ocak 1932'de ilk Türkçe ezan bu camide okunmuştur.
Türbeler ve Hazire
Başta Fatih Sultan Mehmed'in türbesi olmak üzere, Osmanlı tarihinin bir çok önemli isminin mezarı buradadır. Fatih'in eşi ve II. Bayezid'in annesi Gülbahar Valide Sultan'ın, "Plevne Kahramanı" Gazi Osman Paşa'nın, ve mesnevi şarihi Abidin Paşa'nın türbeleri hazirededir. Sadrazamlar, Şeyhülislamlar, müşirler ve pek çok ilim adamının mezarlarının burada olması, Osmanlı protokolünün adeta törendeymiş gibi bir arada görülmesine imkan vermektedir. Mezarları burada bulunan bazı devlet adamları ve ilmiyye mensuplarından bir kaçı şunlardır:

Sadrazam Mustafa Naili Paşa

Sadrazam Abdurrahman Nureddin Paşa

Sadrazam Gazi Ahmed Muhtar Paşa

Şeyhülislam Amasyevi Seyyid Halil Efendi

Şeyhülislam Mehmed Refik Efendi

Ahmet Cevdet Paşa

Emrullah Efendi. Maarif Nazırı.

Yesari Mehmed Esad Efendi. Hattat.

Yesarizade Mustafa İzzet Efendi. Hattat.

Sami Efendi. Hattat.

Amiş Efendi. Mutasavvıf ve Fatih türbedarı.

Maraşlı Ahmed Tahir Efendi. Amiş Efendi'nin talebesi.

Kazasker Mardini Yusuf Sıdkı Efendi

Manastırlı İsmail Hakkı Efendi. Selatin camileri vaizi.

Şehbenderzade Ahmed Hilmi Bey. Darülfünun Felsefe müderrisi ve edip.

Bolahenk Mehmed Nuri Bey. Musıkişinas, hoca ve bestekar.

Ahmed Midhat Efendi

Köse Raif Paşa

Akif Paşa

Sultanzade Mahmud Celaleddin Beyefendi

Hariciye Nazırı Veliyüddin Paşa

Hariciye Nazırı Mehmed Raşid Paşa

Hace İshak Efendi

Ferik Yanyalı Mustafa Paşa

General Pertev Demirhan